۱۳۸۹ مهر ۱۰, شنبه

Rooster Industry


مرد دستفروش و خروس - مکان: حراج آنتیک در سانتامونیکا



یک سری عواملی باعث شد کنجکاو بشم در مورد شعر "یکی یه پول خروس" سروده غلامرضا روحانی (متولد ۱۲۷۶). دقیقا نمیدونم که شعر کِی سروده شده و کِی اولین بار نواخته شده. ولی چیزی که مشخص است این است که این شعر از زبان فرد دستفروشی است در حال بازاریابی برای کالاهای خود از قبیل:
- خروس قندی (از همان قبیل که میگفتند گوشی موبایلت رو بده و بگیر)
- آفتابه لگن (هفت دست)
- گلاب (به روتون)
- شکر (...)
- وق وق صاحاب (جغجغه بچه، وجه تسمیه احتمالی: چیزی که جلوی وق وق بچه را میگیرد)
- النگو
- نی لبک
- سماور
- و از این دست...


نکته‌ای که برای من جالبه اینه که اسم کتاب مستطاب صادق هدایت و مسعود فرزاد، منتشره در ۱۳۱۳  (وغ وغ ساهاب) و اسامی مستعارشون (یاجوج و ماجوج) هم در این شعر دیده میشه:

وق وق صاحاب و النگو و نی لبکه ای بچه ی لجوج 
ای اجوج مجوج ديگر مخور از گراني مرغ افسوس

عکس صفحه نخست کتاب



مسالهْ:‌سوال اینه که آیا صادق و فرزاد این اسامی رو از این اینجا قرض گرفته‌اند و یا برعکس بوده و یا احتمالا کاربرد همزمان اینها به جای دیگه‌ای برمیگرده یا نه.


تنها شاهد وارده در شعر که گمانم رو بیشتر بر این میذاره که شعر ذکر شده بعد از کتابت کتاب مذکور سروده شده باشه این است که در شعر، از نوعی سماور بدون آتش (احتمالا منظور سماور برقی) صحبت به میان اومده که فکر نمی‌کنم به عمرا دستفروش‌های متقدم بر تاریخ کتابت کتاب فوق (به طور مشخص دستفروش‌های فعال بین سال تولد روحانی یعنی ۱۲۷۶ تا سال انتشار کتاب مستطاب یعنی ۱۳۱۳) چنین سماورهایی در بساطشان داشته باشند.


-------------------------------------

متن کامل:
یــکــی یــه پــول خروس، بابا بابا
یـکـی یـه پـول خروس

ازقند و شکر ساخته‌ام جوجه خروس 
بابا جان یکی یه پول خروس
ماما جان یکی یه پول خروس 
آقايان یکی یه پول خروس 

به به، به به، به به
به به چه خروسي
چه قشنگ است و ملوس
بابا جان یکی یه پول خروس
آقایان یکی یه پول خروس 
ماما جان یکی یه پول خروس

آفتابه لگن، گلاب، شکر اوردم،
آقايون صنعت کردم،
بابا جون خدمت کردم،
بر فرق عروسک زده‌ام پر طاووس؛
بابا جان یکی یه پول خروس
آقایان یکی یه پول خروس 
ماما جان یکی یه پول خروس

وق وق صاحاب و النگو و نی لبکه
ای بچه ی لجوج 
ای اجوج مجوج ديگر مخور از گراني مرغ افسوس؛
بابا جان یکی یه پول خروس
آقایان یکی یه پول خروس 
ماما جان یکی یه پول خروس

از اینو از اون هرچه سماور بخرم
کوچولو سماورم دارم
بی آتیش جوشش میارم
کز صنعت من مات شود کل نفوس
بابا جان یکی یه پول خروس
آقایان یکی یه پول خروس
ماماجان یکی یه پول خروس

هیچ نظری موجود نیست: